index






UITREIKING 1e EXEMPLAAR VAN PANTUN-BOEK AAN INDONESISCHE AMBASSADEUR


Eeuwenlang speelden pantuns een wezenlijke rol in de culturen van met name de huidige staten Maleisië en Indonesië. Ook tegenwoordig worden deze kwatrijnen met gekruist eindrijm (a-b-a-b) en regels met vier woorden van elk twee lettergrepen nog op diverse plaatsen gebruikt.
Vaak werd de pantun mondeling ingezet. In geschreven vorm bestaat hij al minstens 500 jaar.
 
Schrijfster Simone Berger leerde dit belangrijke literaire genre via haar in Indonesië geboren vader kennen en ontwikkelde er een liefde voor. Beetje bij beetje ontstond het verlangen om een aantal pantuns in het Nederlands te laten vertalen met behoud van zoveel mogelijk kenmerken. Behalve bovengenoemde vormaspecten zijn dat ook ook dualiteit (een chute tussen de eerste en laatste twee regels), aan de lokale flora en fauna ontleende beeldspraak en meestal gesymboliseerde emoties, verlangens en gedachten.
Thematisch spelen liefde en van de weeromstuit erotiek, jaloezie en vruchtbaarheid een grote rol, evenals de dood.
Door de eerder associatieve dan logische verbinding van motiefwoorden zijn de pantuns bovendien vatbaar voor sterk uiteenlopende interpretaties.
 
Hans van Brussel van uitgeverij Indah, ook actief met het Pindah* Magazine, bood haar de gelegenheid een boekuitgave te realiseren.
 
 
 

 
 
 
 
Voor de vertalingen van het soms alleen in oude vormen overgeleverde Maleis in het Nederlands werd een beroep gedaan op Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars, die sinds 2013 structureel Nederlandse en Vlaamse poëzie in het Indonesisch vertalen én publiceren op hun speciaal daarvoor in het leven geroepen website Suara-suara dari utara en soms in tijdschriften. Hun vertalingen vormen de grootste verzameling in z’n soort in het Nederlands.
De publicatie van de nu uitgegeven pantuns in hún interpretatie markeert de eerste keer dat deze dichtvorm in het Nederlands verschijnt, mét alliteraties, assonanties en eindrijmen. Zij kozen behalve gekruist eindrijm a-b-a-b ook de schema’s a-b-b-a en a-a-b-b.
 
Voor de illustraties werd Hetty Ansing uitgenodigd, die Indonesië vaak bezocht en al in honderden schilderijen met waterverf uitbeeldde. De kunstenares exposeerde ze behalve in galeries en musea op o.a. de Tong Tong Fair en in de ambassade.
 
Op donderdag 15 juni 2023 werd aan de Indonesische ambassadeur, de heer H.E. Mayerfas, het eerste exemplaar van ‘Stil Verlangen – Maleise gedichten in 80 pantuns’ door Simone Berger overhandigd in het bijzijn van een select gezelschap.
Hierna vertelde de ambassadeur oorspronkelijk uit Padang (West-Sumatra) te komen, waar de pantun nog steeds wordt gebezigd. Mede daarom is hij een liefhebber van het genre. Hij schetste praktische situaties waarin de pantun als sociaal bindmiddel fungeert, bijvoorbeeld bij ontvangsten en andere ceremonies.



 


Fotocredits: Patricia Steur Photography






V.l.n.r.: Sylvia Dornseiffer (voormalig directeur Fonds voor de Letteren en Amsterdams Fonds voor de kunst, adviseuse); Albert Hagenaars (dichter en vertaler); Siti Wahyuningsih (vertaalster), Simone Berger (schrijfster en initiatiefneemster); Hetty Ansing (schilderes); de heer H.E. Mayerfas (ambassadeur van Indonesië); Jan van den Bosch (adviseur en partner van Hetty Ansing).
Fotocredits: Patricia Steur Photography




TWEE VOORBEELDEN


Permata jatuh di dalam rumput,
Jatuh di rumput bergilang-gilang.
Kasih umpama embun di hujung rumput,
Datang matahari nescaya hilang.
 
Een edelsteen duikelt in ruige dras,
Valt tussen glanzende halmen.
Liefde is als dauw op puntig gras,
Verdwijnt bij dageraad zonder talmen.





Berapa tinggi putjuk pinang,
Tinggi lagi asap api.
Berapa tinggi Gunung Ledang,
Tinggi lagi harap hati.
 
Hoe hoog de betelpalm ook lijkt,
Rook van vuur heeft een hoger bereik.
Hoe hoog de berg Ledang ook oogt,
Onze passie overstijgt de hemelboog.








 

Stil Verlangen - Maleise poëzie in 80 pantuns; 96 pagina’s; Uitgeverij Indah (MIMM); 2023; Initiatief en samenstelling Simone Berger; Vertaling Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars; Illustraties Hetty Ansing; ISBN 9789492851130; € 18,95.





Kunst- en Cultuurkrant Midden-Nederland, juli 2023





Weekblad De Kaap, 4 april 2024.




Klik hieronder voor aanvullende informatie over:


Simone Berger

Hetty Ansing

Patricia Steur

Pantuns

Bestelinformatie




index