In het najaar van 2010 verscheen de anthologie 'Vaar naar de vuurtoren' met gedichten en volksliederen over álle eilanden van het Koninkrijk der Nederlanden. Het zijn er twaalf, waarvan er twee, Curaçao en Sint-Maarten, zoals Aruba eerder, landen binnen het koninkrijk werden en Bonaire, Saba en Sint-Eustatius bijzondere gemeenten.

Bijgestaan door kenners ter plaatse verzamelde Klaas de Groot een opvallend groot aantal teksten: Ameland (8 stuks), Aruba (12), Bonaire (7), Curaçao (14), Rottum (6), Saba (7), Schiermonnikoog (8), Sint-Eustatius (4), Sint-Maarten (4), Terschelling (11), Texel (11) en Vlieland (9).

Albert Hagenaars schreef begin 2011 een recensie over het Antilliaanse deel. De passaatwind wist hem te vinden; hij werd bevangen door een aantal bijdragen die Klaas de Groot had geselecteerd en nam zich voor de Antillen te gaan bezoeken. Dat gebeurde later dan verwacht maar in december 2019 bezocht hij om te beginnen Curaçao, waar hij langer bleef dan gedacht.

Hij raakte geïnspireerd door het droge, doorwaaide landschap, de bonte muurschilderingen in Willemstad, tal van gesprekken en, niet in het minst, onderstaande slotregels van 'In dit licht' van Boeli van Leeuwen:




dit is geen land van melk en honing
maar van sprinkhaan en profeet
dit is geen land waar gras
het stof der aarde camoufleert
en waar zachte grijze wolken
tussen mensen en vuur geschoven zijn.

wij staan hier naakt op deze rots.




Een eerste resultaat was het gedicht 'Curaçao'




CURAÇAO

Wolken drijven onhoudbaar over
tegen een blauw, zwart als blauw.

Het licht dat hier naar beneden
stort, verblindt en ontbindt.

Cactussen, vlaktes en hellingen vol,
strekken zich sterker opwaarts

dan de schaarse regen rechtvaardigt.

In de stad, waar kleuren doen vergeten
hoe schraal het bestaan is, nooit

hoe rijk het leven, staren mannen
naar volsterke vrouwen, verstarren

in begeerte zonder verlossing,
bidden tegen slechter weten in

tegen een zwart, blauw als zwart.









Albert Hagenaars maakte vele foto's, deels met betrekking tot literaire verwijzingen waar hij bij toeval tegenaan liep.
In dezelfde tijd vertaalde hij samen met Siti Wahyuningsih het gedicht 'Mijn dushi Papiamentu' van de Curaçaose dichter Hilda de Windt Ayoubi, dat is opgenomen in de overzicht van haar poëzie 'Geef me je taal - dat ik je beter versta / Duna mi bo idioma - pa mi por komprondé bo mihó' (2019).
Zie vertaling onder of klik hier.




EEN KEUZE UIT DE FOTO'S:

Het woonhuis van Cola Debrot in de Bajonetstraat, Willemstad. Nicolaas Debrot (1902-1981) was van vele markten thuis, hij was o.a. dichter, arts, diplomaat, filosoof en gouverneur van de Nederlandse Antillen. Ook als auteur was hij veelzijdig, hij publiceerde behalve poëzie tevens romans, theaterstukken, essays en dagboeken.

Buste van Cola Debrot aan de Waterfortstraat.










Tekst volgt.

Het woonhuis van Luis Daal, pseudoniem van Luis Henrique Plácido Daal (1919-1997), schuin tegenover dat  van Cola Debrot. Behalve auteur die zich beijverde voor de verheffing van het Papiaments was Daal ook kinoloog en commercieel directeur van dagblad La Prensa. Hij ontving onderscheidingen in Nederland, België, Spanje en Venezuela.

Tekst volgt.

Caresse Isings, performing poet, vertaler, fotograaf en grafisch ontwerper, bezig met de restauratie van dichtregels van haar moeder, Nydia Ecury. Deze teksten zijn aangebracht op een muur in het Kura Hulanda Museum. Caresse Isings is o.a. als uitgever betrokken bij de door haar opgerichte United Artists of Aruba en United Artists of Curaçao. Zij is te bereiken via Writers Unlimited.

Enkele teksten van auteur leerkracht en actrice Nydia Ecury (1926-2012). Ze was een van de oprichters van Thalia, een theatergroep die opvoeringen bracht in vertalingen van haar hand uit het Engels, Frans en Spaans. Tussen alle bedrijven door gaf ze privélessen Papiaments. Postuum verscheen de tweetalige bundel 'Een droom die ik heb / Un soño ku mi tin'.

Buste van Jacob Gelt Dekker (1948-2019), auteur, tandarts, tv-presentator en initiatiefnemer van het Kura Hulanda Museum, dat deels is gewijd aan de slavenhandel. Het beeld werd vervaardigd door John de Bont. Dekker vroeg via de JADE Foundation aandacht voor optimaal onderwijs op Curaçao.

Tekst volgt.





In de Werfstraat.

Hilda de Windt Ayoubi. Zij schrijft gedichten in het Engels, Nederlands Papiamentu en Spaans. Daarnaast vertaalde ze het boek 'The Prophet' van Kahlil Gibran in het Papiamentu, waarvoor ze in 2015 een Amerikaanse prijs won. Foto: Studio Tramm.

MIJN DUSHI PAPIAMENTU

Noch de dikste grammatica,
Noch het dikste woordenboek,
Noch de mooiste orthografie,
Kan zo in mijn hart schitteren

Het is mijn eerste lepel voedsel
Vanaf de eerste dag dat ik heb leren zitten,
Toen mijn moeder het mij voerde

Ik wil het voor niets ter wereld wisselen

Met mijn dushi Papiamentu, mijn taal,
Daar wil ik overal mee bluffen,
Zo genegen is zij mij,
Zo geliefd is zij mij.




PAPIAMENTO BAHASA MANISKU

Bukan tatabahasa yang terbesar,
Bukan kamus yang tertebal,
Bukan juga ejaan terindah,
Yang bisa berkilau dalam hatiku

Adalah sendok makanan pertama kalinya
Sejak hari pertama aku belajar duduk,
Ketika ibuku menyuapiku

Tak ada sesuatu di dunia yang pernah mau ku tukar

Dengan Papiamento manisku, bahasaku,
Yang ingin ku sombongkan ke semuanya,
Begitu berharganya dia untukku,
Begitu tersayangnya dia untukku.




MI DUSHI PAPIAMENTU

Ni e gramátika di mas diki,
Ni e dikshonario di mas diki,
Ni e ortografia di mas bunita,
Mes tantu den mi kurason por bria

Ta mi promé kuchara di kuminda
For di e promé dua ku m'a siña sinta,
Ora mi mamai a dunami e na boka

Ku pa nada na mundu lo mi ke troka

Ku mi dushi Papiamentu, mi idioma,
Ta kuné tur kaminda mi ta broma,
Ta asina tantu kariño mi tin p'e,
Asina tantu amor mi ta sinti p'e.










Tekst volgt.





Blauwe vogelkop: Ontwerp en uitvoering: Garrick Marchena.

Afbeelding van Elis Juliana (1927-2013), die dichter, beeldend kunstenaar en archeoloog was. Hij won de Cola Debrotprijs, kreeg een Krus di Mérito en de Zilveren Anjer. Juliana zette zich net als Luis Daal, Pierre Lauffer en Hilda de Windt Ayoubi in voor het gebruik van het Papiaments in de Antilliaanse poëzie. Curaçao Deze muurschildering werd gemaakt door Garrick Marchena en onthuld in 2019. Hij is te vinden in de Marsha Nobo/Nieuwe Markt aan de De Ruyterkade.

Muurschildering in Hanchi Angel H. Job.

Muurschildering 'Ami Ta Kòrsou' / Ik ben Curaçao', op de Plaza Jo-Jo Correa. De vogel Partawela is een symbool van waakzaamheid en visionaire kracht. Ontwerp en uitvoering: Garrick Marchena

Tekst volgt.





De Nationale Bibliotheek tussen Scharloostraat en het Waaigat.





De collectie poëzie in de Nationale Bibliotheek









Onderstaande schrijversportretten met bijbehorend citaat zijn te vinden in bistro Mistral aan het Da Costa Gomezplein in Willemstad. De van Chili afkomstige eigenaar is een fervent liefhebber van literatuur. Hij noemde zijn zaak naar Gabriela Mistral, pseudoniem van de Chileense dichter, diplomate en hoogleraar Lucila de María del Perpetuo Socorro Godoy Alcaya (1889-1957), die in 1945 als eerste Latijns-Amerikaanse persoon de Nobelprijs voor literatuur ontving. Zij stelde haar auteursnaam samen uit de namen van twee door haar bewonderde dichters: Gabriele D'Annunzio en Frédéric Mistral.

Portret en uitspraak van de Chileense dichter/wiskundige Nicanor Parra (1914-2018), winnaar van de Premio Miguel de Cervantes in 2011, een van de voornaamste prijzen in de Spaanstalige literaire wereld.

VAAR NAAR DE VUURTOREN - GEDICHTEN OVER EILANDEN; Samenstelling en redactie: Klaas de Groot; Uitgeverij In de Knipscheer; 2010; ISBN: 978-9062-656585; € 18,50