Suriname bezoeken was een lang gekoesterde wens van Albert
Hagenaars. In 2016 was het eindelijk zover. Hij trok langs
de kust tussen de rivieren Corantijn en Marowijne, dook
het binnenland in en verkende behalve het fascinerende
Paramaribo plaatsen als Albina, Brokopondo, Moengo, Nieuw
Amsterdam, Nieuw-Nickerie en Tamanredjo.
Enkele van deze plaatsen leverden gedichten op waarvan
uitgeverij Rubinstein ‘Paramaribo’ opnam in het
standaardwerk ‘Album van de Caraïbische Poëzie’ (2022),
samengesteld door Michiel van Kempen en Bert Paasman.
Dit gedicht leidde vervolgens tot een uitnodiging van
Index Poetry Books in Leiden om op te treden
tijdens een literaire avond die de boekhandel samen met
stichting Songs of Freedom op 10 juni 2023 aan de viering
van Keti Koti wijdde.
Voorafgaand aan het hoofdprogramma vond de prijsuitreiking
plaats van een gedichtenwedstrijd voor basisscholieren met
een besluitende rap van Kriyan Jaghai.
Albert Hagenaars las in de zaal naast de boekwinkel
gedichten uit ouder werk voor met als thema’s
onderdrukking, verzet en vrijheid en sloot af met
‘Paramaribo’.
PARAMARIBO
Uit het regenwoud gesleept en verzaagd,
in elkaar geslagen van hut tot residentie,
aangehecht met ras na ras, zindert hier
tussen savanne en Atlantisch slijk, deze stad.
Onze verhalen uit de vertes van de wereld,
overgeleverd en vervormd in scharende
talen, gewagen van bloed, schuld en eer,
kortstondig schokken aan duistere heupen.
Onder laag na laag na laag schroeit
de schande; nooit genoeg te zijn begaan
met wat eigen vreemden is aangedaan
op plantages, erven, de ringmuur van het fort.
Want in kluizen broeien aktes, idealen
en leugens verborgen in prijzen
van hout, bauxiet en goud, aardolie.
Wij zijn één. Wij vergeven, geven alles
in feesten, lijf en leden, laaiend leven.
De andere artiesten waren in de volgorde van optreden:
Joshua Snijders, Sandy Bosmans, Lemuël de Graav, Gery
Mendes, Zoë van de Kerkhof, Eline Gemerts & Wolf
Martini, Zaïre Krieger en Gloria Wekker. Zie foto’s onder…
Christiaan van Minnen, een van de
organisatoren en inleiders.
ENKELE ANDERE VOORGELEZEN GEDICHTEN
BERLIJN
Solange die Irren in der Sonne stehen,
kann man seinen Schatten nicht sehen.
Graffiti op een muur in Kreuzberg,
spertaal die later door het typelint slaat.
Soms een vermolmd kruis voor die muur
met een verdorde foto en wat woorden,
de neerslag van een ontvleugeld leven.
In gedachten loop ik zeven keer
langs deze muur, de ene geschiedenis
na de andere vertalend, maar vooral:
You are leaving the poetic sector.
Uit: Spertijd, Uitgeverij WEL, 1982 (3e
dr. 2000)
JAPANS KAMP III
Het heden niet meer te helen: ‘Ietsjie, nie,
san, sjie, go,’ prevelt hij plots, telt hij meer
afranselingen, steeds minder wachtende moeders,
en het klopt maar niet, zal nooit meer kloppen.
Drijf ik daarom jou nog diezelfde nacht
vergeefs op tot een gelijktijdig hoogtepunt,
beveel ik tot m’n oren suizen, het net valt,
hetzelfde zure zweet je uitbreekt als hem?
Een oude man houdt op oud en man te zijn,
het stervend kind in hem neemt het over:
‘Hier hing de vlag, moest mammie blijven buigen.’
Op het plein stampen broze vrouwen nu de rijst.
Uit: Tropendrift, Uitgeverij In de
Knipscheer, 2003
MET GESPITSTE OREN
Das Leben der Anderen
Geduld in overvloed. Geen woord te veel.
Hij beslaat de toegewezen zolder met discipline
en luistert routineus het alledaagse leven,
al hun banaliteiten beneden af,
neemt elk telefoongesprek op, noteert,
luistert zich dan tegen wil en dank langzaam open.
Niet te voorkomen dat de zij bezit van zijn kruis
neemt en de hij van zijn geloof in het ware systeem,
het werk voor het eerst vragen oproept.
Onder hem strelen handen dijen, tikken ze
zinnen die vervoeren, spelen die nooit meer
te vergeten Sonate vom guten Menschen
en hij geeft toe aan wat hen drijft, vervangt
uitspraken,
vervalst meer dan rapporten als bescherming
want weet dat dikkere vingers vrouwen dwingen,
op de achterbank van een dienstauto,
zich een weg wringen,
gevaarlijker toetsen indrukken,
blijven stinken naar macht.
Uit: Pelgrimsgrond, Uitgeverij In de
Knipscheer, 2022
Joshua
Snijders. Foto: Mark de Cock
Sandy Bosmans.
Foto: Mark de Cock
Lemuël de
Graav. Foto: Mark de Cock
Gery Mendes.
Foto: Mark de Cock
Zoë van de
Kerkhof. Foto: Mark de Cock
Eline Gemerts
& Wolf Martini.
Foto: Mark de Cock
Zaïre Krieger.
Foto: Mark de Cock
Foto: Mark de Cock
Gloria Wekker.
Foto: Mark de Cock
Foto: Mark de Cock
'ALBUM VAN DE CARAÏBISCHE POËZIE';
Voorwoord Noraly Beyer; Samenstelling Michiel van Kempen en
Bert Paasman; 256 pagina's; Rubinstein Publishing
bv Amsterdam; ISBN 9
789047 629382; Prijs € 34,99
LINKS
Klik op onderstaande naam voor informatie over de
betrokken organisaties:
Index Poetry
Books
Stichting
Muziekfestival Songs of Freedom
|