index

POEZIE OVER DE MARK





DE VLAAMSE PRESENTATIE

Op vrijdag 22 maart 2013 vond in cultureel centrum De Merckhoeve te Merksplas (enkele kilometers ten noorden van Turnhout) de presentatie plaats van ‘Ode aan de Mark’. In deze bloemlezing zijn gedichten opgenomen over opmerkelijke locaties langs de rivier de Mark, die 200 honderd meter van deze boerderij in een drassig veld ontspringt en vandaar traag naar de monding in het Volkerak stroomt.

Het boek is onderdeel van het al ruim tien jaar geleden ingezette project Poosplaatsen; in zwerfkeien en flankenbanken uitgehouwen gedichten die in de publieke ruimte zijn geplaatst. De naam ‘poosplaatsen’ wil de begrippen ‘poëzie’ en ‘verpozen’ verenigen.

Idee en samenstelling zijn van Pien Storm van Leeuwen. Zij nodigde een groot aantal Vlaamse en Nederlandse dichters uit om een bijdrage te leveren. Tevens nam zij teksten op van al overleden dichters als Henriëtte Roland Holst, Sonja Prins en Jos Steegstra.

Van Albert Hagenaars werden de twee onderstaande gedichten opgenomen. De tekst verwijst o.a. naar de Belgisch-Nederlandse grens en het Kapucijnerklooster in Meersel-Dreef, net aan de overkant van de rivier.

 

*

hier te herhalen wat water
vermag: brug en grens vervagen,
vogels en het geklepel
van de kloosterklok
aan de overkant vervangen
het rumoer van ons dagelijks
denken, tot diep
in dit beekschap dat wij
wil worden: thuis


*

hier te onthalen wat wolken
beweegt: windstil keren,
inkeren tot oudere stromen
van eigen leven
aan de andere kant
die wij verborgen dachten,
niet afgeleid te worden
van de enige opdracht
als water: overgaan

 

Na een fotopresentatie van foto’s van Jan Willem Storm van Leeuwen waarbij Pien fragmenten uit de geselecteerde poëzie in het verhaal van de Mark aaneenreeg, werd een bezoek gebracht aan de nabije bron van de rivier. Tevens werd daar door de burgemeester van Merksplas en de voorzitter van Toerisme Grensland een nieuwe poosplaats onthuld, een grote kei met een gedicht erop van de initiatiefneemster:







 

* 

Hier is het dat het langzaam welt
en aarde water draagt

een kleine poel loopt roerloos over
vloeit onder groen verscholen glinstering

onmerkbaar haast
trilt rimpelend wat stroming al

talmt even tussen halmend gras
heldert dan handbreed verder

 

In de hoeve staken Tinne Rombouts (burgermoeder van Hoogstraten) en Leo van Tilburg (burgervader van Baarle-Hertog) een toespraak af en sprak Pien Storm van Leeuwen een dankwoord uit, waarna de receptie begon.







 

De deelnemende dichters: Guido Belcanto, Lut De Block, Frans August Brocatus, Thierry Deleu, Olaf Douwes Dekker, Maarten van den Elzen, Jan Geerts, Christina Guirlande, Karel van der Gun, Kees Hermis, Joris Iven, Geert De Kockere, Silva Ley, Pieter Luykx, Kees van Meel, Jasper Mikkers, Herbert Mouwen, Y. Né, Marc Pairon, Sonja Prins (1912 – 2009), Henriette Roland Holst (1869 – 1952), Hannie Rouweler, Ladislas Segers, Jos Steegstra (1940 – 2002), Pien Storm van Leeuwen zelf, Wim van Til, Arta Verdonk, Nelly Vermeeren en Hendrik Versmissen (1879 – 1966).


DE NEDERLANDSE PRESENTATIE

De Nederlandse introductie vond één week na de Vlaamse plaats, op zaterdag 30 maart bij Van Kemenade & Hollaers in Breda. Deze boekwinkel, nog niet zo lang geleden verkozen tot beste boekhandel van het land, was in 2004 uitgever van het boek ‘Poosplaatsen’, een voorloper van de uitgave ‘Ode aan de Mark’. 

Hein van Kemenade opende de bijeenkomst. Koos Tuitjer zorgde voor de inleiding. Hij was van 1969 tot 2013 kunstredacteur bij achtereenvolgens Het Vrije Volk, De Gelderlander en Brabant Cultureel. Daarnaast is hij auteur van een aantal boeken over kunstenaars, onder meer Marius van Beek, Harry Gerritz, Jan Michiels en Shinkichi Tajiri. 

Pien Storm van Leeuwen gaf een korte lezing en stelde de aanwezige dichters aan het talrijk opgekomen publiek voor: Frans August Brocatus, Albert Hagenaars, Silva Ley, Kees van Meel (ex-stadsdichter van Breda), Pieter Luykx, Jasper Mikkers (Tymen Trolsky) en Herbert Mouwen. 






Inleider Koos Tuitjer (links) en organisator Hein van Kemenade. Foto AH.











Pien Storm van Leeuwen tijdens haar lezing. Foto: AH.





V.l.n.r.: Pien Storm van Leeuwen, Pieter Luykx, Frans August Brocatus, Albert Hagenaars, Jasper Mikkers, Kees van Meel, Arta Verdonk, Silva Ley en Herbert Mouwen. Foto: Jan-Willem Storm van Leeuwen.






Met Koos Tuitjer. Foto: Siti Wahyuningsih.






V.l.n.r.: Pien Storm van Leeuwen, Hein van Kemenade, Jasper Mikkers alias Tymen Trolsky, Robert Vacher en Toon van Miert. Foto: AH.



ENKELE VAN DE ANDERE GEDICHTEN





































  

AANVULLENDE INFORMATIE

De gedichten van Albert Hagenaars zijn al sinds 2003, gegraveerd in de natuurstenen consoles van een zogenaamde flankenbank, te zien. De bank staat op de plaats waar de Strijbeekse Beek in de Mark stroomt, net aan de Nederlandse kant van de grens. Niet lang daarvoor waren de oorspronkelijke meanders en glooiingen in het landschap hier hersteld.

Aan de overkant ligt het Vlaamse dorp Meersel-Dreef. Langs de achterzijde van de tuinen slingert een pad waar zich nog een grenspaal met het jaartal 1843 bevindt, het jaar dat de definitieve grens tussen Nederland en België vastgelegd werd.
Aan de overkant van de stroom ligt een Kapucijnerklooster, in 1680 gesticht door een rijke Bredanaar, toen het uitoefenen van het katholieke geloof steeds moeilijker werd in de officieel protestants geworden republiek. Veel katholiek gebleven mensen gingen de grens over om de vertrouwde rituelen te kunnen blijven volgen. Aan de dreef die toegang bood tot het nieuwe klooster vestigden zich steeds meer herbergen en huizen. Deze bouwactiviteiten leidden tot een nieuw dorp: Dreef.

In 2004 verscheen er een fraai uitgegeven boek over Poosplaatsen, met teksten van alle 24 dichters, talrijke foto’s van Riesjard Schropp en een aparte landkaart van Jan Willem Storm van Leeuwen.
Deze uitgave, met een oplage van 2500 exemplaren, werd gerealiseerd door Uitgeverij Van Kemenade. Al in 2005 verscheen er een tweede, gewijzigde druk.





















index