PROGRAMMA VHOORSPEL OP WOENSDAG 20 MEI
SAMENSTELLING EN PRESENTATIE: RUDI CLAESSENS
PROGRAMMA
17:00-19:00 UUR
Louis
Andriessen – ‘Garden of Eros’, string quartets
Uitvoering: Het Schoenberg Quartet
Marc Pairon - Poëzie
Edgar Varèse – ‘Intégrales for wind and
percussion’ en ‘Poème Électronique’
Uitvoering: Het Asko Ensemble
Dirk
Johan Stromberg / Albert Hagenaars – ‘Tropendrift’ / ‘Tropical Drift’
Uitvoering: Dirk Johan Stromberg, declamatie Douglas Cohen
Rozalie Hirs – ‘Source of blue’
Uitvoering: Marcel Worms, piano
Ron Ford – Music from 1997
RUDI
CLAESSENS:
Aandacht nu voor een bundel en
een dubbel-cd, poëzie van Albert Hagenaars, ‘Tropendrift’ /‘Tropical
Drift’, een uitgave van In de Knipscheer uit Haarlem, uitgebracht in 2003. Ik
heb reeds aandacht aan de bundel besteed toen hij uitkwam, in Vhoorspel,
maar nu heb ik er ook een dubbel-cd bij. Die verscheen in 2006, ook bij
Uitgeverij In de Knipscheer, met muziek van Dirk Johan Stromberg, die 18 van de
48 gedichten uit deze bundel op muziek zette. U hoort een ruim fragment uit deze
dubbel-cd en ik zal telkens een gedicht bij de vier tracks die ik selecteerde
voorlezen in het Nederlandse origineel.
Albert Hagenaars, geboren in 1955 in Bergen op Zoom (dat is een Nederlandse
grensstad, de eerste stad over de grens hier in Antwerpen) was in eerste
instantie beeldend kunstenaar en galeriehouder en daarna dichter en schrijver.
Zijn eerste dichtbundel verscheen in 1979. Hij publiceerde naast poëzie enkele
romans en essays en kritische teksten over literatuur. Hij is momenteel ook
redacteur bij Poëzie-uitgeverij WEL in Bergen op Zoom, een uitgeverij die ook
een aantal Belgische auteurs in het fonds heeft, dus het grenselement komt daar
aan bod.
Wat grenzen betreft, in deze bundel worden veel grenzen overschreden. Er zijn
zeven cycli die verwijzen naar verschillende landen. Albert Hagenaars is gehuwd
met een vrouw uit Indonesië. Daar spelen veel gedichten zich af, maar ook in
Thailand, Maleisië, Singapore. In Indonesië op de eilanden Sumatra, Bali en
vooral Java. Dat zijn de contreien waar de bundel is gesitueerd. Hij maakt veel
reizen, Albert Hagenaars, niet alleen naar deze streken, waar hij elk jaar in de
zomer woont maar ook naar andere landen.
De gedichten werden vertaald in het Engels door John Irons. Het is een
tweetalige bundel. Nu het eerste gedicht van de bundel. Ik zal dat voorlezen en
daarna de track laten horen. De openingscyclus is gesitueerd in Thailand en het
eerste gedicht daarvan is Bangkok: R & R.
BANGKOK:
R & R
Not
one sucks the fear out of me,
nog
net, niet meer leesbaar op de wc-muur.
Ik
zie hem, voor even terug uit Nam,
blond,
lang en lacherig van de zenuwen
in
de schaduwen van The Strip. Neon
striemt
het verlangen. Tijd stremt. Zoekend
naar
mijn Indisch meisje uit Den Haag
betast
je wie jou voor een handvol rijst berijdt.
Lig
je weggerot aan een strik of jaag je
thuis
je lege taxi door zo’n godverlaten oord?
Jouw
laatste zin, mijn eerste, dezelfde soort:
Het
gat, altijd en overal die ene vrouw.
Dit was het openingsgedicht uit
de bundel ‘Tropendrift’ / ‘Tropical Drift’ van Albert Hagenaars, een
uitgave van In de Knipscheer uit 2003. De componist en musicus Dirk Johan
Stromberg maakte een dubbel-cd met 18 van de 48 gedichten uit deze bundel. Hij
selecteerde die gedichten en zette ze op muziek. Dirk Johan Stromberg,
oorspronkelijk uit de USA maar opgegroeid in Europa, werkte met elektronica en
akoestische instrumenten. Hij was op het moment dat hij deze cd maakte actief
aan de faculteit van een universiteit in Turkije, Istanbul Bilgi University.
Albert Hagenaars heeft me er op gewezen, dat deze muziek ook is uitgezonden op
de Turkse radio. Dat is ook een element dat ik kan meegeven. Ik neem aan dat ik
hier voor het Nederlandse taalgebied de primeur heb, dat de muziek nog niet op
de Nederlandse en Belgische radio werd uitgezonden. Het is een heel bijzondere
dubbel-cd zoals het ook heel bijzondere poëzie is.
Dirk Johan Stromberg was dus actief in Turkije, momenteel in Vietnam, waar hij
in Ho Chi Min City een festival heeft mede opgericht en er ook mededirecteur van
is. Hij is ook actief op de Technology University. Hij is dus iemand die veel
reist, in elk geval vele gebieden verkent en zich er ook vestigt. Dat is een
kenmerk voor deze Dirk Johan Stromberg.
De bezetting voor deze dubbel-cd is: verteller - Douglas Cohen. Hij reciteert de
gedichten. Verder fluit en piccolo - Andrea La Rose, saxofoon en fluit –
Christopher Bacas, gitaar – Alfredo Marin, bass – Andrew Livington en
computer en artificial intelligence Dirk Johan Stromberg zelf. Dat zijn de
omschrijvingen op de cover.
Ik zal de openingstrack nu laten horen. Deel 1, movement 1 van ‘Thailand’. U
hoort ‘Bangkok: R & R’, voorgelezen door Douglas Cohen. Het is tevens de
langste track op de cd, hij duurt 13 minuten.
BANGKOK:
R & R
‘Not
one sucks the fear out of me’,
still
just, no longer legible on the toilet wall.
I
see him, back for a while from Nam,
blond,
tall and tittering from tattered nerves
in
the shadows of The Strip. Neon
slashes
longing. Time clots. Searching
for
my dark girl from The Hague
you
fondle who’ll ride you for a handful of rice.
Are
you rotting in a noose or, through of one those
godforsaken
places, racing your empty taxi home?
Your
last sentence, my first, the same kind:
The
hole, always, everywhere that one and only woman.
Klik
om de track te beluisteren op de knop: 
Dit was het eerste nummer van
de dubbel-cd ‘’Tropendrift’ / ‘Tropical Drift’ die, samen met de
bundel, als set dus, € 16.90 kost. Verkrijgbaar bij Uitgeverij In de
Knipscheer.
Ik kom nu bij de cyclus ‘Maleisië & Singapore’, de tweede cyclus.
Daaruit het gedicht ‘Kuala Lumpur’. Dat lees ik voor en daarna hoort u de
bijbehorende track met het gedicht in de Engelse versie van John Irons.
KUALA
LUMPUR
Stad
van trage stonden, genoemd naar modder-
stromen
die, als wij, hier zwijgend samenkomen.
Stad
in de klem van blonde klerken vol heimwee,
genomen
door mijnwerkers uit heel Azië.
Kleren
plakken er aan het lijf, zoals in ons huis
met
de rolluiken, die dicht moesten blijven van jou.
Net
als daar: grijze lucht, strakgespannen vlies.
De
droge tikken vanaf het cricketveld; hoofden
rollen
in manden. Verdwalen verheldert. In de som
van
misverstanden, in de Brickfields van Indiatown,
kniel
ik voor het neon van een gebiedende taal,
delf
ik naar tin in jouw uitgeputte schoot.
Dit
was het gedicht, nu de bijbehorende track, gebracht door Douglas Cohen in de
vertaling van John Irons.
Klik
om de track te beluisteren op de knop:
KUALA
LUMPUR
City of idle hours, named after muddy
rivers
which, like us, meet here in silence.
City
in the grip of homesick blond clerks,
taken
by mineworkers from all of Asia.
Clothes
stick to the body, as in our house
with
the roll-down shutters you always wanted closed.
Just
as there: grey sky, tightly stretched membrane.
The
dry clicks from the cricket field; heads
rolling
into baskets. Going astray enlightens. In the sum
of
misunderstandings, in the Brickfields of Indiatown,
I
kneel before the neon of a commanding language,
digging
for tin in your exhausted lap.
Nu
wat verder, uit de vijfde cyclus, ‘Bali’, de eerste twee gedichten: ‘De
godin van de liefde I’ en ‘De godin van de liefde II’. Er is ook een
‘Godin van de liefde III’. Dat heeft te maken met het gegeven dat de
gedichten in cycli van drie ondergebracht zijn.
We zijn inmiddels bij cd 2 beland, waar de gedichten van ‘The goddess of
Love’ het eerste deel ofwel de eerste movement vormen.
Klik
om de track te beluisteren op de knop: 
DE
GODIN VAN DE LIEFDE I
‘Ik
ben van ver gekomen, op een stroom
van
talloze liefdes.’ Gehouwen uit de steen
die
als een tong van lava in de velden drong,
opent
ze, brekend vuur, haar lippen vol gram
en
staart me met mos en mest op haar ogen
verblindend
aan: de haastige handelingen
in
parkings en parken, liften en luxe kamers.
Waar
ook: kuchend van de astma bereed je me.
‘En
jij, ook jij kwam van ver, uit een droom
over
de boom des levens. En over vallen.’
Geritsel
in haar keel, gehijg uit de hoorn.
Ik
bestijg de trap, verneder me. Nader haar.
DE
GODIN VAN DE LIEFDE II
Elke
trede bedekt met bedorven offers, haar
lendendoek
van wit en zwart vergaan tot rafels.
Geen
zuchtje wind beroerde de beroete palmen.
Ik
sloeg mijn armen om haar heen. Jij drukte af:
lange
tongen van lust op een verkoold scherm,
heilig
geflakker boven het hoofd. De kapelaan
met
de dikke brillenglazen en de aanwijsstok.
Speeksel
op het bord. De Oefening van Berouw.
Hij
boog zich over ons, stamelde met jouw stem:
‘Bedreig
me, bedrieg me met je mond.’
Het
is m’n beroep. Eerzaam valt de sneeuw,
op
de sawahs, op het offer. Op mijn vrouw.
U
hoort nu de gedichten in Engelse vertaling en met muziek van Dirk Johan
Stromberg uit de dubbel-cd, cd 2, part 2, Movement 1, ‘The goddess of love’ I
en II, samen tien minuten.
Dirk Johan Stromberg zette poëzie van Albert Hagenaars op muziek. De Engelse
vertaling is van John Irons.
Klik
om de track te beluisteren op de knop: 
THE
GODDESS OF LOVE I
‘I
have come from afar, on a stream
of
endless loves.’ Hewn from the stone
that
thrust into the fields like a tongue of lava,
she,
breaking fire, opens her wrathful lips
and
stares, with moss and muck on her eyes,
blindingly
at me: the snatched acts
in
parking lots and parks, lifts and luxury suites.
No
matter where: hacking with asthma you rode me.
‘And
you, you too came from afar, from a dream
of
the tree of life. And of falling.’
Rasping
in her throat, gasping from the horn.
I
climb the stairs, debase myself. Approach her.
THE
GODDESS OF LOVE II
Each
step strewn with tainted sacrifices, her
dhoti
of white and black rotted to rags.
No
breath of wind stirred the sooted palms.
I
put my arms around her. You pulled the trigger:
long
tongues of lust on a charred screen,
holy
flickering above our heads. The school chaplain
with
the thick glasses and the pointer.
Spit
on the blackboard. The Act of Contrition.
He
bent down over us, stammered with your voice:
‘Threaten
me, betray me with your mouth.’
It
is my profession. The snow falls virtuously,
on
the sawahs, on the sacrifice. On my wife.
Tot
hier muziek uit de dubbel-cd ‘Tropendrift’ / ‘Tropical Drift’ van Dirk
Johan Stromberg. De poëzie is van Albert Hagenaars, vertaald door John Irons.
De uitgave is van In de Knipscheer uit 2006, gebaseerd op de gelijknamige poëziebundel
die, eveneens bij uitgeverij In de Knipscheer in 2003 uitkwam. Bundel en cd zijn
als pakket samen te verkrijgen.
|