‘ELOGIO
DE
LA PALABRA
– ESCRITORES, ARTISTAS Y PERSONALIDADES DE TODO EL MUNDO EN FAVOR DE
LA EDUCACIÓN Y
LA CULTURA
’
Op
initiatief van de Spaanse literatuuronderzoeker en docent Engels Juan A.
Muñoz kwam een omvangrijke bloemlezing voor het middelbaar onderwijs tot
stand met als thema het belang van de verbeeldingskracht. De bedoeling is
de leescultuur te versterken en mede daardoor het onderwijs te verbeteren.
De plannen kwamen voort uit onvrede, bij een groep docenten van de
middelbare school IES ALBERO te Sevilla, over het dalende onderwijspeil op
openbare scholen. Van meet af aan was duidelijk dat het boek een
internationale dimensie moest krijgen met perspectieven uit verschillende
disciplines. Vandaar dat niet alleen schrijvers en dichters maar ook
illustratoren, journalisten, musici, onderwijsmensen en wetenschappers uit
de hele wereld werden benaderd.
Juan
Munoz nodigde Albert Hagenaars uit om voor ‘Elogio de la palabra’ een
bijdrage te leveren namens het Nederlandse taalgebied. Deze koos het
passende gedicht ‘Pegasos’ (uit zijn bundel in wording
‘Bloedkrans’) en maakte speciaal met het oog op de Spaanse vertaling
een Engelse versie van het Nederlandse origineel.
In
‘Elogio de la palabra’ staan honderden bijdragen in zowel de taal
waarin het werk werd geschreven als het Spaans. In totaal zijn 43 landen
en 24 taalgebieden vertegenwoordigd.
ISBN:
978-84-608-0738-4; D.L.: SE-2738-2008; Editor: IES ALBERO; Instigador y
coordinator: Juan Antonio Muñoz Andrade; Impresión: Fundación José
Manuel Lara; 335 pag.
PEGASOS
De
vleugels die ik zag noemden zij leugens.
Leren nu hoe hun hoon te weerstaan
en te begrijpen waarom ze niet konden geloven
in het in de leeszaal ontdekte wonder
en
dat nooit zouden willen geloven. Ze vlogen
me aan; het verscheuren van de bladzijden klonk
als het zware geruis van zijn zich ontvouwend
wezen dat, in woorden, ooit het mijne zou worden.
Ik
denk nog vaak me niet te hoeven herinneren
hoe ik aan zijn bezwete flank hing, mijn gezicht
in
de weeïg stinkende natte manen duwde
toen zijn vleugelslag van verlangen me verhief
uit
de hagel van kleine harde vuisten.
|
|
PEGASO
Llamaban mentiras a las alas que vi.
Ahora aprendo a soportar su burla,
a entender su incredulidad ante el milagro
recién
descubierto en la sala de lectura
y que se negaban a creer. Volaban hacia mí,
sonaban las páginas rasgadas
como
el crujido rotundo al desplegarse su ser
que, con las palabras, sería mío algún día.
A veces pienso que no quiero recorder
cómo me aferraba a su costado sudoroso,
cómo apretaba mi cara contra sus crines empadas
cuando me alzaba su aleteo nostálgico
sobre
aquella lluvia de puños.
Traducción: Juan A. Muñoz |
PEGASOS
Lies were what they called the wings I saw.
Learning now how to withstand their derision,
how to understand why they couldn’t
believe
in the miracle I’d just discovered in the reading room
and never would be willing to believe. They
flew
at me, the tearing of the pages sounded
like the heavy rustle of its unfolding being
which, in words, one day would become mine.
I often think still not to have to remember
how I clung to its sweaty flank, how I pushed
my face into the slightly dank wet mane,
when its wingbeat of longing lifted me
above that hail of small hard fists
COLABORADORES
/ MEDEWERKERS
PRESENTACIÓN / INLEIDERS
Antonio
Gutiérrez LIMONES
Alcalde de Alcalá de Guadaíra
José Manuel LARA BOSCH
Fundación
José Manuel Lara
|
Javier HERMIDA RUIZ
Director del IES
ALBERO
Juan A. MUÑOZ ANDRADE
Coordinator
del
proyecto y vicedirector IA
|
AUTORIDADES / ONDER AUSPICIEN VAN
Sonia
BARI
UNESCO, Sector
Technical / Vocational Education
Don Felipe de BORBÓN y Doña Letizia ORTIZ
SS. AA. RR. Los principes Asturias
Jan
FIGEL
Comisario Europeo de Educación
José
Luis RODRIGUES ZAPATERO
Presidente de España
|
Alfonso GUERRA
Presidente de
la Comisión
Constitutional
del Congreso
Mercedes CABRERA CALVO-SOTELO
Ministra de Educación
Mariano RAJOY BREY
Presidente del
Partido Popular
|
ESCRITORES / AUTEURS
Antonio R. ALMODÓVAR
Julia ÁLVAREZ (Estados
Unidos)
Juan Pedro APARICIO
Fernando ARRABAL
Luis ARTIGUE
Matilde ASENSI
Bernardo ATXAGA
Enrique BALTANÁS
Sam BARONE (Estados
Unidos)
Manoel de BARROS
(Brasil)
Jorge BENAVIDES (Perú)
Andrej BLATNIK (Eslovenia)
Herbie
BRENAN (Irlanda del Norte)
J.M. CABALLERO BONALD
Ernesto CARDENAL
(
Nicaragua
)
Douglas
CARLTON
ABRAMS (E.U.)
Camilo José CELA CONDE
Pancracio CELDRÁN GOMARIZ
Inma CHACÓN
Andrei CODRESCU (Rumanía)
Paulo COELHO (Brasil)
Salvador
COMPÁN VÁZQUEZ
Giuseppe CONTE (Italia)
Rafael de CÓZAR
(Marruecos)
Aidan CHAMBERS (Inglaterra)
Noam CHOMSKY (Estados
Unidos)
Juan COBOS WILKINS
Enriqueta de
la CRUZ
David CRYSTAL (Irlanda
del Norte)
Lindsey DAVIS (Gran
Bretaña)
Miguel DELIBES
Eva DÍAZ PÉREZ
Xavier P. DOCAMPO
Paul DOHERRY (Inglaterra)
Menna ELFYN (Gales)
Andreas ESBACH (Alemania)
Oscar ESQUIVIAS
Kenn FOLLET (Gales)
José Antonio FRANCÉS
Laura FREIXAS
Antonio GALA
Alina GALLIANO (
Cuba
)
Antonio GAMONEDA
Alfredo GÓMEZ CERDÁ
Antonio GÓMEZ RUFO
Belén GOPEGUI
Noah GORDON (Estados
Unidos)
Álex GRIJELMO
Pedro Juan GUTIÉRREZ
(
Cuba
)
Albert HAGENAARS (Holanda)
Tim HARFORD (Gran
Bretaña)
Joanne HARRIS (Gran
Bretaña)
Dylan HORROCKS (Nueva
Zelanda)
Fernando IWASAKI
(Perú)
P.D. JAMES (Gran
Bretaña)
Serge JONCOUR (Francia)
Audur JÓNSDÓTTIR
(Islandia)
Eduardo JORDÁ
Enrique JUNCOSA
Yasmina KHADRA (
Sahara
Argelino)
Dimitris P. KRANIOTIS
(Grecia)
Hari KUNZRU (Gran
Bretaña)
Eduardo LAGO
Anna LAVATELLI (Italia)
Fabio LENTINI
(Italia)
Marc LEVY (Francia)
Elvira LINDO
Adriana LISBOA (Brasil)
David LISS (Estados
Unidos)
Angeles LÓPEZ
Peter LOVESEY (Gran
Bretaña)
Mario Vargas LLOSA
(Perú)
José Ángel MAÑAS
|
Alberto MANGUEL (
Argentina
)
Joan MARGARIT
Fernando MARÍAS
José Antonio MARINA
Marina
MAYORAL
Elena MEDEL
Fatema MERNISSI (Marruecos)
Deon MEYER (República
Surafricana)
José Antonio MILLÁN
Joan Francesc MIRA
Francesc MIRALLES
Empar MOLINER
Rosa
MONTERO
Vicente Luis MORA
Juan David MORGAN
(Panamá)
Antonio MUÑOZ MOLINA
Anita NAIR (
India
)
Ibrahim NASRALLAH
(Jordania)
Andrés NEUMAN
(
Argentina
)
Antonio ORTUÑO (
Mexico
)
Jasone OSORO
Julia OTXOA
José OVEJERO
Roberto PARADA
Edmundo PAZ GOLDAN
(
Bolivia
)
Juan PEÑA
Ernesto PÉREZ ZÚÑIGA
Anne PERRY (Gran
Bretaña)
Juan PLANAS BENNÁSAR
Alvaro POMBO
Elisha PORAT (
Israel
)
Baltasar PORCEL
Arturo PÉREZ REVERTE
Alessandro PERISSINOTTO
(Italia)
Navitel PRECIADO
Sergio RAMÍREZ (
Nicaragua
)
Rosa REGÁS
Laura RESTREPO (
Colombia
)
Marta RIVERA DE
LA CRUZ
Tatiana de ROSNAY
(Francia)
Craig RUSSELL (Escocia)
Maria RYBAKOVA (Rusia)
Clara SÁNCHEZ
Fernando SÁNCHEZ DRAGÓ
José Luis SAMPEDRO
Pablo de SANTIS (
Argentina
)
Care
SANTOS
José SARAMAGO (
Portugal
)
Fernando SAVATER
Lisa SEE (Estados
Unidos)
Tom SHARPE (Gran
Bretaña)
Ana María SHUA (
Argentina
)
Javier SIERRA
Jordi SIERRA I FABRI
Lorenzo SILVA
Fermín SOLIS
CAMPOS
José Carlos SOMOZA
(
Cuba
)
Peter STAMM (Suiza)
Danielle STEEL (Estados
Unidos)
Indu SUNDARESSAN
(
India
)
Susanna TAMARO (Italia)
John UPDIKE (Estados
Unidos)
Amir VALLE (
Cuba
)
Jennifer
VANDEVER (Estados Unidos)
Enrique
VILA-MATAS
Luis
Antonio de VILLENA
Jimmy
WALES (Estados Unidos)
Elie WIESEL (Rumanía)
Jeanette WINTERSON
(Gran Bretaña)
Tamar YELLIN (Inglaterra)
Banana YOSHIMOTO
(Japón)
Zoran ZIVCOVIC (
Serbia
)
|
ILUSTRADORES / TEKENAARS
José
Luis ÁGREDA
Raúl
ARIAS
Oscar
ASTROMUJOFF (Argentina)
Mark
BEHM (Estados Unidos)
Gustavo
BEJER (“Gusi”)
Riki
BLANCO
Jim
BORGMAN (Estados Unidos)
DAVID
CANTERO
Samuel
CASAL (Brasil)
Ángel
Mateo CHARRIS
Emilio
FERRERO (Argentina)
Antonio
FRAGUAS DE PABLO (FORGES)
Max
HIERRO
Ana
JUAN
Dylan
HORROCKS (Nueva Zelanda)
Lluisa
JOVER
Kestutis
KASPARAVICIUS (Lituania)
Miriam KATIN (Hungría)
André
KITAGAWA (Brasil)
Reinhardt
KLEIST (Alemania)
Peter
KUPER (Estados Unidos)
|
Alma LARROCA (
Argentina
)
Ana LARTITEGUI
Thorarinn LEIFSSON
(Islandia)
Violeta LÓPIZ
Matz MAINKA (Alemania)
Jimmy MARGULIES (Estadus
Unidos)
Berto MARTÍNEZ
R.J.
MATSON (Estados Unidos)
Ken NIIMURA
Roberto PARADA (Estados
Unidos)
Sonia PULIDO
Gustavo RICO
Michael SCHWAB (Estados
Unidos)
Agustín SCIAMMARELLA
(
Argentina
)
Jerry SCOTT (Estados
Unidos)
Grant SHAFFER (Estados
Unidos)
Fermín SOLÍS
CAMPOS
Shaun TAN (
Australia
)
Pablo URÍA
Danijel ZEZELJ (Croacia)
Fernando VICENTE
|
MUNDO ACADÉMICO / ACADEMICI
Francisco R. ADRADOS
Ion AGHEANA
Carlos BERZOSA
Alberto BLECUA
Harold BLOOM
Ignacio BOSQUE
Carmen CAFFAREL
Enrique Gil CALVO
José Manuel
CAMPOS
DÍAZ
Frank P. CASA
Daniel CASSANY
Kang-I Sun CHANG
Jaime CONCHA
Juan Carlos DÍAZ
DEL
BARRIO
Marcos FERNÁNDEZ GÓMEZ
|
Rafael PORTILLO
MARILUZ GUTIÉRREZ ARAUS
John L. HENNESY
Ramin JAHANBEGLOO
Richard C. LEVIN
Emilio LLEDO
José-Carlos MAINER
Danilo MANERA
Marta MATA I GARRIGA
Pedro MOLINO
Stanley
G. PAYNE
Daniel PEÑA
Paul
PRESTON
Michael SPENCE
Joseph E. STIGLITZ (Premio Nobel 2001)
Xavier Rubert de VENTÓS
|
CIENTIFICOS / WETENSCHAPPERS
Luis Miguel ARIZA
Biólogo por
la Universidad
Complutense
de Madrid
Equipo BASE
ANTARCTICA
ESPAÑO JUAN CARLOS 1
Helen CALDICOTT Premio
Nobel de
la Paz
1985 (
Australia
)
Philip CAMPBELL Director
de la revista ‘Nature’ (Inglaterra)
Juan Ignacio CIRAC
Director de
la División
Teórica
del
Instituto Max Planck
Graham COLLINGRIDGE
Catedrático de
Neurociencia Universidad de Bristol (Inglaterra)
Francesco EMMA Director
del Departamento de Educacíon de European Space Agency (It.)
Anthony FAUCI Director
National Institute of Allergies and Infectious Diseases NY
(E.U.)
Valentín
FUSTER Cardiólogo, director de Mount Sinai en Nueva York
(Estados Unidos)
Santioga GRISOLÍA
Investigador en
biomedicina
Peter GRÜNBERG Premio
Nobel de Física 2007 (República
Checa)
Susana
E. JORGE VILLAR Geóloga, astrobióloga, profesora en
la Universidad
de Burgos
John HORGAN Director
del
CSW del Stevens
Institute
of
Technology
(Estados Unidos)
Donald KENNEDY Catedrático
Emérito de Stanford University
(Estados Unidos)
Anthony J. LEGGETT
Premio Nobel de Física
1997 (Inglaterra)
Joan MASSAGUÉ SOLÉ
Director Adjunto del
Institut de Recerca Biomèdica de Barcelona
John C. MATHER Premio
Nobel de Física 2006 (Estados
Unidos)
Juan
PÉREZ MERCADER Fisico. Director del Centro de Astrobiologia de Madrid
Eduardo PUNSET Abogado,
economista y divulgador cientifico
John RENNIE Director
de ‘Scientific American’ (Estados
Unidos)
Matt RIDLEY Presidente
del
International Centre of Life,
Newcastle
(Inglaterra)
Juan Antonio RUBIO
Director General del
CIEMAT
Oliver SMITHIES Premio
Nobel de Medicina y Fisiología 2007
Paul
J. STEINHARDT Cátedra Albert Einstein de Ciencia, Universidad de Princeton (E.U.)
John SULSTON Premio
Nobel de Medicina y Fisiologiá 2002
(Reina Unido)
Manuel TOHARIA Director
del Museo de las Ciencias Príncipe Felipe de Valencia
Juan
Luis VÁZQUEZ Experto en el área de las ecuaciones de difusión no lineales
Nora
VOLKOW Directora del Instituto NIDA de EEUU
(México)
Carl
WEIMAN Premio Nobel de Física 2001 (Estados
Unidos)
Frank
WILCZEK Premio Nobel de Física 2004 (Estados
Unidos)
|
MÚSICOS / MUSICI
Carlos
ÁLVAREZ. Barítono
Emmanuela
BARAZZIA. Mezzosoprano (Italia)
Daniel
BARENBOIM. Pianista y director de orquestra. (Argentina)
HAZE
(Sergio Lopez) Cantante
de hip-hop.
Zubin
MEHTA.
Director de orquestra. (India)
José
María SÁNCHEZ-VERDÚ. Compositor
y director
Carmen
SERRANO. Soprano
|
PERIODISTAS
/ JOURNALISTEN
Javier
CARABALLO ORDÓÑEZ
Ignacio
CARRIÓN
Carlos HERRERA
John MICKLETHWAIT
Director de ‘The
Economist’. (Inglaterra)
|
Paco ROBLES
Juan Pablo de SANTIS
(
Argentina
)
Carlos
SANTOS
|
PROFESORES / (HOOG)LERAREN
Rafael CERDÁ (Dibujo)
Fernando GERMÁN MONTES
(Dibujo)
Javier
HERMIDA RUIZ (Dibujo)
Jesús
LOZA (Español)
|
Pablo MACÍAS PARTIDA
(Español)
Juan
A. MUÑOZ ANDRADE (Inglés)
José
Antonio PÉREZ DÍAZ (Castellan)
Pilar SÁNCHEZ (Dibujo)
|
ALUMNOS
DEL ‘IES ALBERO’ / HUIDIGE EN VOORMALIGE STUDENTEN VAN ‘IES ALBERO’
Javier FERNÁNDEZ. Pintor, fotógrafo, ilustrador
Helén
FONCUEVA. Estudiante de 2e
Bachillerato
|
Antonio HERMOSÍN GANDUL. Periodista
Laura RICO. Pintura,
música.
|
Coordinator de la edición: Juan Antonio Muñoz Andrade
Diseño editorial: Javier
Hermida Ruiz
Maquetación: Pilar
Sánchez Medina, Laura Rico Navarro, Alejandro López Vega
Edición de textos: Guadalupe
Luna Gutiérrez, Ana Belén López López, Teresa Montero Rodriguez,
Francisco M. Pavón López, Isabel Reviriego Collado, Rosa González Mejías,
Carmen Carrasco Mancera, Raquel García Alonso
Traductores:
Del
ingles: Antonio Hermosín Gutiérrez,
Jésus Ganfornia Álvarez
Del
francés: Goncha Sánchez Rodriguez
Del
italiano: Frank B. Casa
Del
croata: Berislav Primorac
Del
rumano: Ion Agheana
Del
alemán: Antonio Gabriel Ruiz
Del
portugués: Jesús Loza Arias
Correctores: José
Antonio Pérez Díaz, Pablo macías Partida, Alicia Tirado Suárez
REACTIES
1)
ELOGIO
DE
LA PALABRA
– Fabio Lentini (Italia)
In
occasione
del
ventennale dell'Istituto di Educazione Secondaria "Albero" di Alcalá de Guadaíra,
Siviglia, Spagna, ho avuto il privilegio di essere stato invitato ad
esprimere un parere in merito alla attualità e all'importanza della
lettura nel mondo contemporaneo. Hanno aderito all'appello centoquarantatre scrittori tra i quali José Saramago, Mario
Vargas Llosa, Ken Follett, Paulo Coelho, Antonio Muñoz Molina, Miguel
Delibes, John Updike, Noam Chomsky, Marc Levy, Sergio Ramírez, Ernesto
Cardenal, Laura Restrepo, P.D. James, Tom Sharpe, Anne Perry, Antonio
Gala, Vila Matas, Fernando Arrabal, Elvira Lindo, Amir Valle, Susanna
Tamaro.
L'iniziativa è stata supportata da ben undici Premi Nobel, da Capi di
Stato e da prestigiose personalità nel campo della scienza e della
cultura. Una menzione particolare meritano, tra tutti, i nomi di José
Luis Zapatero, i Principi delle Asturie, Vaclav Havel, John Sulston, Tony
Legget, Oliver Smithies, Zubin Metha, Peter Grünberg, Joseph Stiglitz,
Carl Weiman, Karel Janicek, John M. Coetzee. Di grande rilievo le
organizzazioni internazionali che hanno appoggiato l'idea quali l'Unesco,
la Nasa
e numerosi Atenei spagnoli e nordamericani quali l'Università di Yale,
di Siviglia
,
del
Michigan
, l'Ucla, l'Università Carlos III,
La Joya.
L'ambizioso progetto, costato oltre tre
anni di lavoro, ha incontrato un tale successo che
la Fondazione José
Manuel Lara ha voluto suggellarlo con la pubblicazione
del
libro "ELOGIO DE
LA PALABRA
", l'elogio della parola, che contiene tutti i
contributi inviati, in ventiquattro lingue e provenienti da oltre quaranta
paesi. La pregevole iniziativa è stata insignita del Premio al Merito
Educativo della Provincia di Siviglia da parte della "Consejería de
Educación" della Giunta dell'Andalusia.
Dalla copia
del
libro in mio possesso, gentilmente inviatami dalla Direzione dell'Istituto,
ne ho tratto un'impressione davvero magnifica. Così, ho sentito il dovere
di unirmi al
coro
dei ringraziamenti inviati dai tanti scrittori che hanno voluto manifestare il loro sincero
entuasiasmo per questa straordinaria testimonianza a favore della cultura.
Qui di seguito, il contributo da me inviato alla Direzione dell'Istituto
andaluso in persona del suo gentilissimo Vicedirettore, Professor Juan
Antonio Muñoz Andrade:
Agli alunni dell'Istituto IES Albero, Alcalá de Guadaíra,
Sevilla, Spagna, molti giovani percepiscono il
libro e la lettura come desueti cimeli destinati a scomparire dietro il
travolgente incedere dell’alta definizione, di internet, dei
collegamenti satellitari.
Una
analisi superficiale potrebbe condurre a tale conclusione ma vi invito,
per un attimo, a riflettere.
Se
ognuno di voi, al termine di un racconto, potesse raffigurarne la trama,
tratteggiare i volti dei personaggi, dipingerne le atmosfere, vi
trovereste innanzi a disegni dai tratti e dai colori talmente differenti
che un ignaro osservatore penserebbe di trovarsi all’interno di una
mostra di pittura a tema libero.
Diversamente
da una rappresentazione cinematografica dove il regista inonda lo
spettatore con i suoni, le sfumature e le atmosfere che pervadono e
colorano la sua mente, la lettura trasforma le monocromatiche visioni
dello scrittore in tante raffigurazioni, rese difformi e originali grazie
al filtro della vostra fantasia. È il trionfo della libera
interpretazione, della personalità, dell’inventiva. Lo scrittore lancia
i semi, la vostra immaginazione ne produce multicolori frutti.
Questi
alimenti non dovrebbero mai mancare alla vostra tavola perché il libro,
nella sua prorompente semplicità, permette all’intelletto di librarsi
in volo lasciandosi guidare dalle correnti
ascensionali della creatività.
Fabio Lentini

Voor
meer informatie: jmunoz@arrakis.es
|