COMPOSITIES VAN WIM VAN DEN BOOM BIJ TIEN GEDICHTEN UIT 'SPERTIJD'

Wim van den Boom en Albert Hagenaars waren ooit buurjongens en klasgenoten. Na de basisschool verloren ze elkaar uit het oog, tót 2020. Een toevallige ontmoeting leidde tot een lang gesprek én het voornemen om samen een project te realiseren. Wim van den Boom bood hiervoor aan om muziek te componeren en uit te voeren bij een aantal gedichten uit de bundel 'Spertijd' uit 1982.

Albert Hagenaars selecteerde een tiental gedichten die hij zelf nog goed genoeg vindt en/of waar hij een bijzondere band mee heeft.
Wim bespeelde zelf alle betrokken instrumenten. De opnamen vonden plaats in zijn huisstudio in Bergen op Zoom en werden daarna verbeterd door Stefan Uijtdewilligen in de studio van Rood Muziekproducties in Steenbergen.

De muziek is vanaf 3 november 2022 op o.a. Spotify, Apple Music en YouTube te beluisteren.

Muziekcriticus Willem Jongeneelen, die ook voor OOR, Jazzism en Soundz werkt, nodigde de makers uit voor een interview over met name de achtergronden van het proces. Het resultaat verscheen in dagblad BN De Stem op 12 november 2022.










In Muziekstudio Rood. Foto: Stefan Uijtdewilligen.






"MUZIEK VERBREEDT DE VOLLE REIKWIJDTE VAN POEZIE"

Door Willem Jongeneelen

De bundel 'Spertijd' van dichter Albert Hagenaars verscheen in 1982. Veertig jaar later maakte Wim van den Boom muziek bij tien gedichten daaruit. Het resultaat is te beluisteren op Spotify.

Poëzie is volgens dichter Albert Hagenaars (67) vaak bestemd voor een klein publiek. "Het is de stiefdochter van de literatuur. Muziek overschrijdt dat met gemak. Het kan zomaar gebeuren dat er meer mensen kennis maken met deze gedichten via Spotify dan via papier. Hoewel ik niet mag klagen; 'Spertijd' is aan zijn derde druk toe. Niet slecht voor een poëziebundel."

De gedichten bestaan uit stadsprofielen, handelend steeds over een benauwde periode. De meeste teksten dragen de naam van de stad als titel. In 'Bergen op Zoom' handelt het over 'een katholieke wandeling, in heidense herfstnacht', de tekst 'Berlijn' beschrijft de periode dat de muur er stond. "Elk gedicht heeft iets beklemmends. Vandaar ook de titel: 'Spertijd'."

Hagenaars bleef schrijver; gedichten, romans, vertalingen en kritieken. In 2007 ontving hij de Sakko-prijs voor zijn oeuvre. Wim van den Boom (68) werkte als HR-manager bij een multinational, maar maakt daarnaast al sinds zijn 16de muziek. Ze groeiden vlak bij elkaar op, in Halsteren, al deden ze alles in Bergen op Zoom. Van den Boom: "Na onze tienertijd scheidden onze wegen. Tot we elkaar in coronatijd weer tegenkwamen. 'Lang geleden', riepen we. We bleven meteen een half uur staan praten."

Van den Boom was in 2020 net met pensioen. "Muziek werd opnieuw belangrijker in mijn leven. Ik ben autodidact. Ik speel links op een rechtshandige gitaar zonder de snaren om te draaien."
In de jaren zeventig werkte hij kort met de Amerikaanse dichter Gary Meyers. Hij componeerde muziek bij zijn teksten. "We maakten wat cassettes, maar tot een plaat kwam het niet."

Van den Boom speelt ook bij het Bergse vijftal One Time. Zijn ontmoeting met Hagenaars zorgde voor nieuwe inspiratie. "Ik ben niet zo bekwaam in het schrijven van teksten, maar Albert wel. Ik vind het fijn muziek daarbij te componeren. Creëren".
Hagenaars koos er tien teksten uit en sprak die zelf in. "Ik selecteerde ze op kwaliteit en of ik er nog een speciale relatie mee had. Zoals met 'Montreuil', dat ik aan mijn vader opdroeg. Hij praatte nooit over zijn oorlogstijd in Duitsland. Ook verwerkte ik in het gedicht dat hij gek was op opera. Opvallend, voor een arbeidersjongen."

Van den Boom componeerde op gitaar, soms piano en andere instrumenten. "Het ritme voor de compositie bij 'Gare du Nord' komt van een sample, de rest speelde ik zelf." Hagenaars: "Hij ving de beklemmende sfeer van de gedichten in muziek. Heel speciaal vind ik sommige effecten. Zo heeft hij mijn woorden 'snerpende area's' in 'Montreuil' vertaald naar zijn gitaarspel. We hebben tijdens dit project veel overlegd. Die ruim 40 jaar dat we elkaar niet zagen hebben we inmiddels ruimschoots ingehaald!"


Spertijd is te beluisteren via Apple Music, YouTube en Spotify: https://open.spotify.com/album/7im5423cLCxDd5drDI2HQD?si=Ex945jo7Txq7P2hecuauDQ
De poëziebundel 'Spertijd' is te koop in de boekhandel.

'SPERTIJD/CURFEW' (incl. Engelse vertaling van Cathy East); Albert Hagenaars; Poëzie-uitgeverij Wel; 1e druk 1982, 3e druk 2000; 96 pagina's; € 12,00; ISBN: 90 6230 083 9




Klik op onderstaande afbeeldingen om naar de betreffende nummers te luisteren.


                  








MONTREUIL

Voor mijn vader

Door de mortel van Montreuil loop ik
een verlaten zondag uit, in de klanken
van een bekende opera denkend aan jou
en je drang naar zee, verre landen.

De versie van thuis, door jou zacht mee
gezongen, overstemt die van hier, schallend
uit schrale kozijnen. En nog verder vouw
ik je vleugels in me open: duizelend

aan de kust van Parijs, op een viaduct
over de Périphérique, schommel ik weer
in de loverrijke hof, jij duwend in de diepte,
ik een en al hoogtevrees boven de barakken

vol honger van Zuffenhausen en Fellbach,
en hoger nog, tot tussen de zeemeeuwen
van onze geboortestad, krijsend om het witst.
Heimwee, in zwarte zwermen, snerpende aria's.


Dit gedicht verscheen in de tijdschriften Tijd Schrift (1981) en Gist (1983).




MAAGDENBURG

Grauwe velden. Gesloten land. Wankelend
rijdt de trein door dit landschap waaruit
alle lucht gezogen is. Dat van mij gescheiden is.

Een herinnering splijt plots de reis, opent de bol,
daar wordt tussen de bronzen randen mijn mond
een nap op de bevleesde ruimte van de ander

en in een verwarrend beeld van sikkels
en sterren, sintels, stoom en roestende bruggen
en vertrouwde armen die zich wit en mager

uit een achtergrond van dood water naar mij uit-
strekken, schuift Maagdenburg, verzakt in haar
decor van verouderde gieterijen, voorbij.

Nog opent het bevreesd gezicht op de ruit de mond
voor een afwerend nee. Geen geluid. Dan weer
vale akkers. Verboden land. Wankelend.


Dit gedicht verscheen in de volgende tijdschriften en bloemlezingen: De Tweede Ronde (1982), Appel (1983), Levend & Wel (1983), Grenz (1983), Iambe (1983), Impuls (1985) en Al Quibla (in een Spaanse vertaling, 2015).




BERLIJN (WEST)

Solange die Irren in der Sonne stehen,
kann man seinen Schatten nicht sehen.

Graffiti op een muur in Kreuzberg,
spertaal die later door het typelint slaat.

Soms een vermolmd kruis voor die muur
met een verdorde foto en wat woorden,
de neerslag van een ontvleugeld leven.

In gedachten loop ik zeven keer
langs deze muur, de ene geschiedenis
na de andere vertalend, maar vooral:

You are leaving the poetic sector.





Wim van den Boom. Foto: © Albert Hagenaars.


OVER WIM VAN DEN BOOM
Wim van den Boom (1954) maakt al muziek sinds hij op z'n zestiende een gitaar in handen kreeg. Sindsdien vormt muziek een levensbehoefte.
In steeds wisselende verhoudingen streeft hij naar de juiste balans tussen drie elementen: 1) het musiceren, alleen of in groepsverband, 2) het luisteren naar muziek van anderen, en 3); het componeren, zélf creëren, wat een gewaarwording van volledige vrijheid voor hem inhoudt.
Hij beheerst verschillende instrumenten. Na een periode met vooral solo-optredens speelde hij in de band Spearhead, werkte hij samen met de Amerikaanse dichter Gary Meyers en maakt hij vanaf 2001 deel uit van de band One Time, waarvan in 2016 de CD First verscheen. Voor deze CD heeft Wim van den Boom alle muziek gecomponeerd.




Klik hier voor informatie over Willem Jongeneelen

Klik hier voor informatie over Wim van den Boom

Klik hier voor informatie over Rood Muziekproducties