index



200 NEDERLANDSTALIGE GEDICHTEN VERTAALD IN HET INDONESISCH






In de periode 2006-2008 nam de Indonesische dichter/vertaler Landung Simatupang beetje bij beetje en in nauwe samenspraak met Albert Hagenaars diens in 2003 in het Nederlands en Engels verschenen bundel 'Tropendrift' onder handen.
In afwachting van een nieuwe boekuitgave zijn verzen uit deze vertaling in Bahasa Indonesia, soms samen met de Engelse omzetting van John Irons, al her en der verschenen.
De opgedane ervaringen leidden enkele jaren later tot het initiatief van Albert Hagenaars om samen met zijn echtgenote Siti Wahyuningsih zelf Indonesische vertalingen te gaan maken van Nederlandstalige poëzie en die via internet een zo groot mogelijk bereik te geven. Daartoe zetten zij de site Suara suara dari utara op, wat Stemmen uit het noorden betekent.

Begin 2013 werd het voornemen besproken met de bevriende Amsterdamse auteur / programmamaker Ezra de Haan. Die reageerde zo enthousiast dat enkele weken later zijn gedicht 'Wit paleis (Chefchaouen)' onder de titel 'Istana putih' als eerste aflevering in de nieuwe vertaalrubriek verscheen.









Ruim zeven jaar later, op 22 juni 2020, verscheen de 200e vertaling! Het gaat om 'Wachter' / 'Penjaga' van Wil van Til, behalve als dichter ook bekend als directeur van het momenteel in Nijmegen gevestigde Poëziecentrum Nederland.
Met dit aantal is, voor zover bekend, de grootste, onder één noemer bijeengebrachte verzameling Nederlandse gedichten in het Indonesisch tot stand gekomen!









Omdat de vertalers in de grensstad Bergen Zoom wonen en veel literaire contacten in België hebben was het van meet af aan de bedoeling om ook gedichten te vertalen van Vlaamse dichters. Dat gebeurde voor het eerst met 'De dichter' / 'Penyair' van Jo Gisekin, gekozen uit haar bundel 'Het eiland van elkaar'.

Daarnaast wilden Albert Hagenaars en Siti Wahyuningsih zeker niet alleen werk van bekende dichters opnemen maar ook van dichters die nog niet een "naam" als dichter hebben, zolang de kwaliteit daar tenminste aanleiding toe gaf, bijvoorbeeld van Jan Kleefstra en Arjen Sevenster, of zelfs onterecht al bijna vergeten zijn, zoals Jozef Eijckmans en Rien Timmers.

Een volgende stap betrof aandacht voor werk van Nederlandstalige dichters van Surinaamse en Antilliaanse afkomst. Tot de eerste groep behoren dichters als Michael Slory en Karin Lachmising, tot de tweede o.a. Quito Nicolaas en Hilda de Windt Ayoubi.
De naam Suara suara dari utara was daarmee deels achterhaald. Omwille van de al verkregen naamsbekendheid werd besloten die toch te handhaven.









Het oudste gedicht is van Herman Gorter, uit diens bundel 'Verzen' (1890), en het jongste van Peter van de Graaf, die in 2020 debuteerde, met 'Daarzegger'.

De vertalers hebben geen voorkeur voor een bepaalde stijl of thematiek maar kiezen niet gauw gedichten met eindrijm en proberen, indien dat wel het geval is, de eindrijmen te compenseren met andere vormen van klankovereenkomst, waar het Indonesisch gelukkig opvallend veel mogelijkheden toe biedt.

De gestaag verschijnende vertalingen bleven niet onopgemerkt. Het eerste artikel over de site verscheen in januari 2014 op het Vlaamse, door Henri-Floris Jespers geleide MCDR en was geschreven door de Haagse auteur/theatermaker Erick Kila.









DE DICHTENDE TOTOK

Het Nederlandse taalgebied en Indonesië: nog steeds besluipt een sfeer van tempo doeloe dit ooit door de geschiedenis gesloten huwelijk. Maar hoezeer ook, met name in Den Haag, de tropische verrukkingen van toen herbeleefd worden, met pasars, nasi goreng en de te vaak opgewarmde Anneke Grönloh ('Brandend zand'), het kan niet verhelen dat er slechts van éénrichtings-nostalgie sprake is. Het moderne Indonesië heeft nauwelijks iets met Nederland of het Nederlandse taalgebied.
Wat goed dat er nu - buiten de mottenballengeur van Tante Lien etc. om - een initiatief is geboren om de gevoelige taalsnaar van onze poëzie te verklanken en te vertalen in het Bahasa Indonesia, de officiële taal van Indonesië.
Met Suara suara dari utara (stemmen uit het noorden), een site die gewijd is aan vertalingen van Nederlandse en Vlaamse gedichten, maken Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars al sinds maart 2013 duidelijk dat Nederlandstalige poëzie ook omgezet kan worden in een taal van ver buiten onze culturele habitat. Het echtpaar, dat minimaal vier vertaalde gedichten per maand publiceert, moet meer dan de gewone vertaalproblemen overwinnen. Zo kent het Indonesisch minder woorden dan het Nederlands. En ook zijn er vertrouwde zaken en zaakjes uit het sociaal-culturele rugzakje van de westerling die in het Oosten geen enkel belletje doen rinkelen. Wat doe je bijvoorbeeld met 'sneeuw' en met de 'fado'?
Het nodigt de vertalers uit tot creatieve oplossingen en het subtiel gebruik van equivalenten.
Bijna een jaar na de start staat er een gevarieerde selectie gedichten op de site. Niet alleen poëzie van de gebruikelijke grote namen. Het vertaalduo heeft een eigenzinnige hand van selecteren. Naast de vertalingen staan ook de Nederlandse versies op SSDU. Er ontrolt zich een intrigerend poëtisch landschap (staat u er ook al op?).
Laat deze site (die draait zonder enige overheidsbemoeienis) maar rustig groeien en rijpen. Het Bahasa Indonesia (nauw verwant aan het officiële Maleis) wordt gebruikt in een aaneengesloten taalgebied van 270 miljoen mensen. Heel bijzonder dat het geluid van Nederlandse en Vlaamse dichters daar gehoord kan worden. Wie weet, komt er te zijner tijd een tegenbeweging op gang met vertalingen (in het Nederlands) van interessante Indonesische dichters.

Woordenlijstje: totok - blanke Nederlander; tempo doeloe - goede, oude tijd; pasar-markt

Erick Kila




De organisatie van The Maastricht International Poetry Nights 2014 nodigde Albert Hagenaars en Siti Wahyuningsih uit om een aantal lange gedichten van Afrizal Malna in het Nederlands te vertalen, ter gelegenheid van een optreden van deze baanbrekende Indonesische dichter op het festival in oktober 2014.
Dit was het begin van een vriendschap, met de nodige ontmoetingen in Indonesië en een optreden tijdens de boekpresentatie 'Berlin Proposal' van Afrizal Malna, op 15 augustus 2015 in Bandung.

Het daaropvolgende jaar verschenen twee van deze "Maastrichtse" vertalingen in het tijdschrift Terras, en wel in het nummer 'Door de nacht' #08, mei 2015.









Vervolgens werd hen gevraagd om prozastukken in het Nederlands te vertalen van de Indonesische schrijfster Dyah Merta die naar het jaarlijkse internationale festival Read My World in De Tolhuistuin in Amsterdam zou komen. In de editie van oktober 2015 stond Zuid-Oost Azië centraal. Albert Hagenaars en Siti Wahyuningsih vertaalden 'Perkara Lebak dan Komedi Kalkun Panggang' ofwel 'De zaak Lebak en de klucht van de geroosterde kalkoen' en 'Wong, angsa putih di sungai nipah' ofwel
'Wong, de witte zwaan van de Nipah'.
Op basis van hun vertolking maakte John Irons, die jarenlang aan Poetry International meewerkte, vervolgens een Engelse versie, die eveneens door de organisatie werd ingezet.

En dan waren er nog vele kleinere opdrachten en kansen. Een greep:

Een publicatie van de Indonesische vertaling van twee gedichten van Leo Herberghs in het Liber Amicorum 'Leo 90-Vrienden@boek', dat t.g.v. diens 90e verjaardag op 21 juli 2014 verscheen: 'Nasib' ('Lot') en 'Berakhir' ('Einde').

Een optreden op 7 juni 2015 met Indonesische vertalingen van poëzie van Jan Wessendorp naar aanleiding van de presentatie van het boek 'Kruimels op de weg', dat als catalogus van een overzichtstentoonstelling van de in Soerabaja geboren Jan Wessendorp diende.

De publicatie van 'Akan kubelikan apa untukmu, putraku?', de vertaling van 'Wat zal ik voor je kopen, zoon?' van Jan Hanlo in het herdenkingsboek 'Ode an oote', nummer 1 van jaargang 18 van het tijdschrift Uitgelezen Boeken - Katern voor Boekverkopers en Boekenkopers van de Amsterdamse uitgeverij De Buitenkant. Augustus 2016.

Begin 2017 werd op verzoek een vertaling gemaakt, in zowel Bahasa Indonesia als Ngoko (het eenvoudigste niveau van de vier die het Javaans kent) van een lied van componiste / zangeres Marja van Trier.

In augustus 2017 verscheen bij Fantom Ebooks - Art Brut Digital Editions de bundel 'Overvloed' van Bert Bevers, met het gelijknamige gedicht in tien talen. Siti Wahyuningsih en Albert Hagenaars verzorgden een versie in Bahasa Indonesia, onder de titel 'Berlimpahan' die twee keer eerder werd gepubliceerd: op Suara suara dari utara in april 2014 en op E-zine Fleurs du Mal op 21 april 2014.

Onder auspiciën van de Stichting Dichter in Beeld in Heerlen verscheen eind 2017 de brochure 'Bloem' van Maria Barnas met haar gelijknamige gedicht in enkele tientallen vertalingen. Albert Hagenaars en Siti Wahyuningsih leverden daarvoor 'Bunga'.

Een voordracht op 20 november 2018 in de theaterzaal van het Centrum voor de Kunsten Bergen op Zoom met o.a. Indonesische poëzie van eerder geschreven gedichten als slotonderdeel van het project Homm'age à Trois.

Op het moment van publicatie van deze webpagina, juli 2020, zijn Albert Hagenaars en Siti Wahyuningsih tenslotte bezig met een opdracht van het Nederlands Letterenfonds / Dutch foundation for literature.




Het aantal Indonesische bezoekers van Suara suara dari utara neemt nog steeds toe, een afspiegeling van de enorme groei van internetgebruik in de archipel, die maar liefst 270 miljoen inwoners telt! Ook wordt SSDU gelezen, zij het in mindere mate, in Maleisië, waar een ongeveer gelijke taal wordt gebruikt.





UITNODIGING
Hoewel er steeds gedichten op een vertaling liggen te wachten, zijn nieuwe bundels welkom. Albert Hagenaars en Siti Wahyuningsih zijn uit pure passie met hun vertaalarbeid begonnen en hebben er na zeven jaar nog lang niet genoeg van.
Daar is geen financiële vergoeding aan verbonden. Iedere dichter met een bundel bij een erkende uitgeverij die er interesse in heeft om een gedicht te laten vertalen, kan het best de betreffende uitgave opsturen naar a.hagenaars7@kpnplanet.nl. De bundel zelf is de "gaji" (afgeleid van het woord gage) ofwel de beloning voor het vertaalwerk.




DE BETROKKEN DICHTERS IN ALFABETISCHE VOLGORDE:

De gewenste pagina's zijn te vinden door in de linker bovenhoek van de sitepagina in het zoekvenstertje de naam in te toetsen en daarna op het vergrootglas te klikken.


Gerrit Achterberg
Wilfried Adams (2 x)
Barney Agerbeek
Hans Andreus
Frouke Arns
Benno Barnard
Martijn Benders,
Herman van den Bergh (2 x)
Bert Bevers (3 x)
J.C. Bloem
Catharina Boer (4 x)
Antoon Van den Braembussche (3 x)
Piet Brak
Leopold Van den Brande (2 x)
Willem Brandt
Stefaan van den Bremt (2 x)
Frans August Brocatus (2 x)
Nic van Bruggen
Frans Budé (2 x)
Andreas Burnier
Philippe Cailliau (4 x)
Martin Carrette
Hans Claus
Patrick Conrad (2 x)
Patrick Cornillie
Emma Crebolder (2 x)
Marleen De Crée (2 x)
Maria van Daalen (2 x)
Kreek Daey Ouwens
Annelie David (2 x)
Frank Decerf
Job Degenaar (2 x)
Frans Deschoemaeker
Olaf Douwes Dekker (2 x)
Charles Ducal (2 x)
Anton van Duinkerken (2 x)
Clara Eggink
Remco Ekkers
Jan Elburg
Maarten van den Elzen
Maarten Embrechts
Jan Emmens
Cécile Evers
Jozef Eyckmans (2 x)
Richard Foqué (3 x)
Rabin Gangadin
J.H. van Geemert
Paul Gellings (2 x)
Ida Gerhardt
Maurice Gilliams
Jo Giseken (2 x)
Herman Gorter (2 x)
Peter van de Graaf
Guillaume van der Graft
J. Greshof
Mieke Grever
Els de Groen
Christina Guirlande
Ezra de Haan (4 x)
Jacob Israel de Haan
Jos De Haes
Albert Hagenaars (3 x)
Marijke Hanegraaf (2 x)
Jan Hanlo
Leo Herberghs (2 x)
Kees Hermis
Erik Heyman
Guy van Hoof
Marijke van Hooff
Philip Hoorne (2 x)
Ed. Hoornik
Joris Iven
Karel Jonckheere
Martien J.G. de Jong
Pierre Kemp (2 x)
Erick Kila (2 x)
Jan Kleefstra
Bert Kooijman
Anton Korteweg (3 x)
Jan Kostwinder (2 x)
Johanna Kruit (2 x)
Karin Lachmising
Mariet Lems
Erik Lindner (2 x)
Roel Richelieu van Londersele (2 x)
Hans Lodeizen
Lucebert
Pieter Luykx
H. Marsman (2 x)
Erik Menkveld
Willem de Mérode
Frans Mink
Theo Monkhorst
Herbert Mouwen
Jit Narain
Y.Né
Quito Nicolaas
Martinus Nijhoff
Roger Nupie
Paul van Ostaijen (2 x)
Ester Naomi Perquin
Frank Pollet (2 x)
Sonja Prins
Paul Rigolle
Paul Rodenko (2 x)
A. Roland Holst
Scott Rollins
Ruben van Rompaey
Adriaan de Roover
Hannie Rouweler
J.C. van Schagen
Bert Schierbeek
Margreet Schouwenaar
Arjen Sevenster
Jan Jacob Slauerhoff
Michael Slory
Nico Slothouwer
Gabriel Smit
Paul Snoek
Alja Spaan
Brigitte Spiegeler
Lucienne Stassaert
Jos Steegstra
Hans Tentije
Wim van Til (2 x)
Rien Timmers
Mark van Tongele
Tymen Trolsky
Karel Wasch
J. W. F. Werumeus Buning
Hilda de Windt Ayoubi
Rob van Uden
Jabik Veenbaas
Anne Vegter
Simon Vinkenoog
Frank De Vos
Hendrik de Vries
Victor Vroomkoning (3 x)
Elly de Waard
Hans van de Waarsenburg
Hans Warren
Jan Wessendorp
Rogi Wieg (2 x)






index