INLEIDING VOOR
CATALOGUS VAN GALLERY LUKISAN
Gallery
Lukisan, gespecialiseerd in kunst uit Zuidoost-Azië en nog niet lang
gevestigd in een kleine kerk in Bergen op Zoom, organiseert van 1 mei
tot 19 juni 2021 een tentoonstelling met overwegend recent werk van
Jan Wessendorp. Omdat Albert Hagenaars en Jan Wessendorp al diverse
keren samenwerkten, werd Albert Hagenaars gevraagd een inleiding voor
de catalogus te schrijven. Hij bedacht een groot aantal namen voor
de tentoonstelling. Uit deze bonte verzameling werd unaniem 'Teder
indringend' gekozen, tevens de titel van de inleiding.

TEDER INDRINGEND
Misschien valt het niet meteen op wanneer je een expositie van Jan
Wessendorp bezoekt maar feit is dat je vooral afbeeldingen van mensen
ziet, van mannen meer bepaald. Door abstrahering en, sterker nog,
wijze van uitdrukken zijn die echter niet specifiek mannelijk, of
juist wel maar zijn ze in dat geval ook voorzien van kenmerken die
vrouwelijk genoemd mogen worden. Dat roept de vraag op wát je nu
eigenlijk waarneemt en op zo'n moment raak je daadwerkelijk betrokken
bij het ontstaansproces, raakt je blik verstrikt in het spanningsveld
van deze dualiteit en ook nog tussen traditionele tegenstellingen als
licht en donker, open en dicht, figuratief en abstract, en moet je aan
de slag met interpreteren want vrijblijvendheid staan Wessendorps
schilderijen in geen geval toe. Het werk met de titel 'Waakvlam of
dwaallicht' geeft dat niet voor niets ook al aan.

Waakvlam of dwaallicht
De wezens manifesteren zich door zowel hun blik als hun houding.
Het maakt niet uit of de manier van kijken ingekeerd is dan wel
vrijmoedig of uitdagend. Zonder mankeren gaat het om een indringend,
ook alweer tweezijdig vermogen: de kracht waarmee enerzijds de
buitenwereld, inclusief beschouwer dus, opgezogen wordt en ánderzijds
het innerlijke beleven tot uitdrukking gebracht.
Wessendorps
personages tonen openheid, stellen zich op in al hun kwetsbaarheid
maar nooit of te nimmer zijn ze weerloos, daarvoor is de intrinsieke
waarde te groot en zeker ook te raadselachtig. Let in dit verband ook
op de namen, bijvoorbeeld 'Aankondiging' en 'Geheim gebeuren'. Of
je wilt of niet, je probeert hun gestileerde emotie te benoemen, te
vergelijken met eigen ervaringen. Zie je angst, mededogen, geluk,
eenzaamheid, vreugde om pas verworven inzicht, liefde? Als je dit
laatste wilt herkennen, is het zeker geen begeerte maar een streven
naar puurheid en oorspronkelijkheid, naar samenval en het opheffen van
polariteit.
De voorstellingen stralen sensitieve en spirituele
energie uit, wat deels verklaart dat zoveel mensen ze aantrekkelijk
vinden, zonder evenwel te kunnen zeggen waarom dat is. Zelfs al kom je
een heel eind met duiden, er is altijd iets wat zich aan uitleg
onttrekt, in alle suggesties te vluchtig is om zich vast te laten
leggen.
Tot zover, beknopt, de inhoudelijke kant want er zijn
ook formele kenmerken waarmee de kunstenaar zich onderscheidt.
Het meest opvallende komt voort uit zijn behoefte het werk niet alleen
te omkaderen maar tevens in te bedden. Kijk naar z'n lijsten. Ook op
deze expositie weer zie je dat die aan de schildering meedoen,
bijvoorbeeld door de symboliek van de kleuren op het frame zoals in
'Ontpopping' en 'Geheime gebeurtenis'. Bovendien komt het regelmatig
voor dat ze de afbeelding verbreden, verlengen en verdiepen, treffend
geďllustreerd in 'Voorjaarsbloei' en, nog overtuigender, in
'Verdrinken in licht of de weg van de duizend dingen gaan'. Omgekeerd
laat Wessendorp ook nog een omlijsting al midden in het schilderij
beginnen, het meest markant in 'San Sebastian'.
Een tweede
voorbeeld betreft het inzetten van schijnbaar betekenisloze details
die aan sterren, bloemen, lichaamsdelen doen denken. Van het laatste
zijn 'Vleeswording' en 'Stuwkracht / groeikracht' treffende
voorbeelden.

Vleeswording
Tenslotte maakt Wessendorp graag gebruik van een roosterachtig
lijnenspel. Dat lijkt haaks te staan op de hierboven aangegeven
levensmotieven. Door hun zinderend golven, méégolven, passen ze daar
echter toch goed bij, kunnen ze gezien worden als de afspiegeling van
een onbekend krachtenveld. Maar vloeien deze vegetatieve vormen
enerzijds en lineaire patronen anderzijds voort uit de figuratie of
staan ze er juist aan de basis van? Wessendorps schilderijen roepen
minstens zoveel vragen op als mogelijke verklaringen.
Hoe dan
ook dragen ze gisting, broei en groei, transformatie uit, zelfs als er
schijnbaar geen beweging is vast te stellen. De geraffineerde
combinatie van onderliggende woelingen, suggestieve kleuren,
contrasten, beladen poses en gebaren en niet in het minst dus
composities die hun perken te buiten gaan, garandeert de eigenheid en
daarmee de bijzondere waarde van alles wat Jan Wessendorp voorstaat:
als kunstenaar én als mens, twee hoedanigheden die bij hem overigens
wezenlijk ondeelbaar zijn!
Ons rest op zijn aansporing
eenzelfde inzet te willen geven, deelgenoot te worden van een in
meerdere opzichten indrukwekkend artistiek proces vol verwondering.

Verdrinken in licht of de weg van de duizend dingen
gaan
Klik hier voor
meer informatie over Jan Wessendorp
Klik hier voor meer
informatie over Gallery Lukisan
|